Πριν από μερικούς μήνες, με αφορμή την επικείμενη διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ρωσίας, το Sport-Retro.gr είχε ετοιμάσει μία σειρά αφιερωμάτων.
Μεταξύ άλλων, η ιστοσελίδα είχε αναφερθεί στις «σκοτεινές» διοργανώσεις του 1934 και του 1938, όταν η Ιταλία πρώτευσε με τη βοήθεια της φασιστικής κυβέρνησης.
Στις 10 Ιουνίου 1934 οι «ατζούρι» βρέθηκαν για πρώτη φορά στην κορυφή και πέντε μήνες αργότερα, συγκεκριμένα στις 14 Νοεμβρίου, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μια εθνική ομάδα που είχε τη φήμη της καλύτερης του κόσμου, ασχέτως αν σνόμπαρε το Παγκόσμιο Κύπελλο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ SPORT-RETRO.GR ΣΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ SPORT-RETRO.GR ΣΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Νο4 vs No1
Το World Football Elo Ratings αποτελεί ένα ανεπίσημο κατατακτήριο σύστημα που αφορά στις εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες και που πάνω του έχει βασιστεί το FIFA World Rankings.
Από τις 7 Ιουνίου 1934 και για 1.277 ημέρες η Ιταλία βρισκόταν στην κορυφή του, ενώ όταν ταξίδεψε στο Λονδίνο για το φιλικό ματς στο «Χάιμπουρι», η Αγγλία κατοικούσε στο Νο4.
Εκείνη την εποχή η εκπρόσωπος του «νησιού» δεν ανήκε στους κόλπους της FIFA, ούτε είχε λάβει μέρος στα πρώτα δύο Παγκόσμια Κύπελλα (1930 Ουρουγουάη, 1934 Ιταλία).
Εντούτοις, η χώρα που γέννησε το σύγχρονο ποδόσφαιρο ήταν αήττητη στην έδρα της και αμφισβητούσε πλήρως την κυριαρχία των «ατζούρι», εξαιτίας και της παρεμβατικής συμπεριφοράς του Μπενίτο Μουσολίνι στη διοργάνωση του 1934.
Συνεπώς, ο αγγλικός Τύπος, δικαιολογημένα σε έναν βαθμό, βάφτισε το συγκεκριμένο φιλικό ματς ως τον «πραγματικό τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου».
Εξάλλου, αυτή ήταν η πρώτη αναμέτρηση που έδινε η Ιταλία μετά την πρωτιά στην κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση του πλανήτη.
«Θέατρο διεθνούς πολέμου»
Όποιος θεωρεί ότι υπήρχε δόση υπερβολής μόνο από την πλευρά των γηπεδούχων, τότε είναι γελασμένος από τη στιγμή που ο Μουσολίνι έβλεπε τη νίκη ως απόδειξη κυριαρχίας.
Μεγάλη Βρετανία και Ιταλία ήταν σύμμαχοι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως πέντε χρόνια μετά το φιλικό θα διασταύρωναν τα ξίφη τους, ή μάλλον άλλα όπλα πολύ πιο θανατηφόρα, στα πεδία των μαχών του Β’ Π.Π.
Στην ποδοσφαιρική μάχη, εκείνη του «Χάιμπουρι», κάθε «ατζούρο» θα λάμβανε μεταξύ άλλων σεβαστό πριμ, μία Alfa Romeo και απαλλαγή από τη στρατιωτική θητεία, σε περίπτωση νικηφόρου αποτελέσματος.
Επιπλέον, ένας Ιταλός δημοσιογράφος χαρακτήρισε το γήπεδο της Άρσεναλ ως «θέατρο διεθνούς πολέμου», δείγμα της περιρρέουσας ατμόσφαιρας.
Επτά παίκτες των «κανονιέρηδων» (ρεκόρ), οι Φρανκ Μος, Τζορτζ Μέιλ, Έντι Χάπγκουντ, Γουίλφ Κόπινγκ, Ρέι Μπάουντεν, Τεντ Ντρέικ και Κλιφ Μπάστιν, συμπεριλήφθηκαν στο αρχικό σχήμα.
Αρχηγός για πρώτη φορά (σ.σ. θα ακολουθούσαν άλλες 20) ορίστηκε ο Χάπγκουντ, ενώ οι Μέιλ και Ντρέικ θα πραγματοποιούσαν το ντεμπούτο τους, τη στιγμή που κανένας Άγγλος δεν είχε καταγράψει περισσότερες από 10 διεθνείς συμμετοχές.
Την ενδεκάδα των γηπεδούχων συμπλήρωναν ο Κλιφ Μπρίτον (Έβερτον), ο Τζακ Μπάρκερ (Ντέρμπι), ο Έρικ Μπρουκ (Μάντσεστερ Σίτι) και ο 19χρονος Στάνλεϊ Μάθιους της Στόουκ στη μόλις δεύτερη εμφάνισή του με την εθνική.
Ο Μουσολίνι στην Ελβετία, ο Μόντι στο… καναβάτσο
Εν αντιθέσει με τους άπειρους από διεθνείς παραστάσεις γηπεδούχους, οι οκτώ από τους έντεκα Ιταλούς είχαν διψήφιο αριθμό συμμετοχών, αλλά ένας Άγγλος δημοσιογράφος δεν δίστασε να γράψει ότι η χώρα του θα νικήσει 10-0!
Η ενδεκάδα των «τριών λιονταριών» επιλέχθηκε από μία επιτροπή της ομοσπονδίας, ενώ εκείνη των φιλοξενούμενων από τον «μπαρουτοκαπνισμένο» Βιτόριο Πότσο, των ήδη 42 παρουσιών στον πάγκο των «ατζούρι».
Πρώτος σε συμμετοχές τότε ήταν ο Ραϊμόντο Όρσι με 33 (και 13 γκολ), «αρχικανονιέρης» ο Τζουζέπε Μεάτσα των 24 γκολ σε 28 ματς και αρχηγός ο Ατίλιο Φεράρις, ο οποίος πέθανε στα 43 του κατά τη διάρκεια αγώνα βετεράνων άσων.
Οι Κάρλο Τσερεζόλι, Εράλντο Μοντζέλιο, Λουίτζι Αλεμάντι, Λουίς Μόντι, Λουίτζι Μπερτολίνι, Ενρίκε Γκουάιτα, Πιέτρο Σεραντόνι και Τζοβάνι Φεράρι ήταν οι υπόλοιποι οκτώ.
Πέντε παίκτες έπαιζαν στη Γιουβέντους, τρεις στην Αμπροζιάνα (μετέπειτα Ίντερ), ένας στη Ρόμα, ένας στη Λάτσιο κι άλλος ένας στην Μπολόνια, ενώ μόλις δύο εξ αυτών δεν ήταν βασικοί στο Παγκόσμιο Κύπελλο (Τσερεζόλι αντί του Τζουζέπε Κόμπι και Σεραντόνι αντί του Άντζελο Σκιάβιο).
Εν μέσω ομίχλης και βροχόπτωσης, ιδιαίτερα έντονης στο β’ ημίχρονο, ο Ότο Όλσον από τη Σουηδία έδωσε το έναυσμα για να αρχίσει η αναμέτρηση.
Μεταξύ άλλων την παρακολούθησαν ο πρίγκιπας Αρθούρος του Κόνοτ, ο Ιταλός πρόξενος κόμης Ντίνο Γκράντι και ο μαρκήσιος Γκουλιέλμο Μαρκόνι.
Ανάμεσα στους 56.044 θεατές δεν βρισκόταν ο Μουσολίνι, ο οποίος είχε ταξιδέψει στη Βέρνη της Ελβετίας, αλλά ζητούσε συνεχή ενημέρωση από το Λονδίνο.
Σίγουρα η πρώτη είδηση που έλαβε δεν ήταν ευχάριστη, αφού μόλις στο 2ο λεπτό ο Ντρέικ προκάλεσε κάταγμα σε μεγάλο δάχτυλο του ποδιού του Μόντι κι εκείνος εγκατέλειψε!
Τρία γκολ, ένα χαμένο πέναλτι στο 12’!
Από τη στιγμή που εκείνη την εποχή δεν επιτρέπονταν αλλαγές κατά τη διάρκεια του ματς, η Ιταλία ουσιαστικά κλήθηκε να αγωνιστεί με 10 παίκτες για 88 λεπτά.
Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο Μόντι βγήκε στο 15’ και άλλες ότι άντεξε μέχρι το τέλος του ημιχρόνου (σ.σ. η επικρατέστερη εκδοχή λέει ότι αποχώρησε στο 15’).
Το σίγουρο είναι ότι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο για θεραπεία, ενώ λίγο αργότερα τραυματίστηκε στον δεξιό προσαγωγό και ο Τσερεζόλι, ο οποίος εθεάθη χλωμός και ανήμπορος να περπατήσει καλά, όταν η ιταλική αποστολή μετέβη για δείπνο το ίδιο βράδυ.
Κομβική η παρουσία του πρωτάρη φορ Ντρέικ και να σκεφτεί κανείς ότι για να πάρει φανέλα βασικού προηγήθηκαν οι τραυματισμοί των Σαμ Τίλσον (Μάντσεστερ Σίτι) και Τζορτζ Χαντ (Τότεναμ).
Επιπλέον, ο νεαρός κέρδισε πέναλτι μόλις στο 1ο λεπτό, αλλά το γκολ δεν ήρθε, επειδή ο Ιταλός τερματοφύλακας απέκρουσε εντυπωσιακά την εκτέλεση του Μπρουκ.
Το αγγλικό 3-4-3 (3-2-2-3 για την ακρίβεια), πάντως, απέδωσε καρπούς έναντι του ιταλικού 2-5-3 (2-3-2-3), αφού μόλις στο 12’ το σκορ έγραφε 3-0!
Ο Μπρουκ εξιλεώθηκε με δύο γκολ (3’ κεφαλιά, 10’ με απευθείας εκτέλεση φάουλ που ο Μάθιους χαρακτήρισε κεραυνό), ενώ στο 12’ ο καταλυτικός Ντρέικ βρήκε δίχτυα με κεφαλιά, λίγα λεπτά μετά το κερδισμένο πέναλτι και το καταστροφικό τάκλιν στον Μόντι.
Σε αυτό το πρώτο τέταρτο η περιοχή του Τσερεζόλι ήταν γεμάτη με λευκές φανέλες και μπλε παντελονάκια, συνδυασμός αντίθετος με τις ιταλικές μπλε φανέλες και τα άσπρα παντελονάκια, που σε λίγους μήνες θα μετατρέπονταν σε ολόμαυρα κατόπιν απόφασης του Μουσολίνι.
Το μυαλό των περίπου 60.000 φιλάθλων γύρισε στις 9 Δεκεμβρίου 1931, όταν η εθνική τους ομάδα είχε συντρίψει με 7-1 την Ισπανία, όμως, οι κάτοχοι του Παγκοσμίου Κυπέλλου ήταν σκληρά καρύδια…
Γι’ αυτό την είπαν «Μάχη του Χάιμπουρι»
Οι Ιταλοί πίστεψαν ότι ο Ντρέικ χτύπησε σκόπιμα τον Μόντι και έγιναν έξαλλοι, αλλά αργότερα ο Πότσο παραδέχθηκε ότι ο παίκτης του είχε τραυματιστεί μόνος, χτυπώντας ένα το μεγάλο δάχτυλο στον αγωνιστικό χώρο.
Ο αρχηγός των γηπεδούχων Χάπγκουντ δέχθηκε μια αγκωνιά, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να του σπάσει η μύτη και να αποχωρήσει προσωρινά (περίπου 15 λεπτά) για να του τοποθετηθούν ράμματα.
«Οι Ιταλοί είχαν… τρελαθεί και κλωτσούσαν τους πάντες και τα πάντα απροκάλυπτα», ανέφερε στην αυτοβιογραφία του ο κάπτεν της Αγγλίας.
Ο έλεγχος χάθηκε σε μερικές περιπτώσεις κι από τις δύο πλευρές, με συνέπεια τα σπρωξίματα με τους ώμους, τα τάκλιν με τα δύο πόδια κ.τ.λ. να μεταφέρουν σε δεύτερη μοίρα το θέαμα.
Ο Μπρουκ υπέστη κάταγμα στο χέρι και υπέφερε στο α’ ημίχρονο, ο Ντρέικ δέχθηκε χτύπημα στο σαγόνι και πρήστηκε, ο Μπάουντεν τραυματίστηκε στον αστράγαλο…
Ο Κόπινγκ, πρώην ανθρακωρύχος με το παρατσούκλι «iron man», ήταν προετοιμασμένος για την αναμέτρηση, όπως μαρτυρά το μότο του πριν από τη σέντρα: «First man into a tackle never gets hurt».
Με τρία γκολ στην… πλάτη και τον Μόντι εκτός, ο Πότσο προσπάθησε να συμμαζέψει την κατάσταση, δίνοντας εντολή στον δεξιό μπακ-χαφ Φεράρις και τον δεξιό μεσοεπιθετικό Σεραντόνι να έρθουν πιο κεντρικά για να καλύψουν το κενό του συμπαίκτη τους.
Πάνω απ’ όλα, όμως, οι Ιταλοί έπαιξαν με περίσσιο πάθος και πολλές φορές αντιαθλητικά, με μπροστάρηδες τους αμυντικούς Μοντζέλιο (σ.σ. περιόρισε τη δράση του Μπάστιν), Αλεμάντι και, βέβαια, τον Φεράρις.
«Ι Leoni di Highbury»
Σιγά-σιγά οι Ιταλοί άρχισαν να ανασυντάσσονται στο ομιχλώδες και βροχερό τοπίο, ο Γκουάιτα υποχρέωσε τον Μος σε επέμβαση και ο Όρσι κατέγραψε ένα σπουδαίο σουτ πριν από το τέλος του α’ ημιχρόνου.
Το πάθος των «ατζούρι» έπρεπε να μετουσιωθεί σε γκολ για να περιοριστεί τουλάχιστον η έκταση της ήττας και αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να αναλάβει δράση ο Μεάτσα.
Το ματς βρισκόταν στο 58ο λεπτό, όταν ο τότε άσος της Αμπροζιάνα-Ίντερ μείωσε με δυνατό σουτ, προτού «χτυπήσει» εκ νέου στο 62’ με ένα φάουλ και γράψει το 3-2!
Ο ίδιος παίκτης απείλησε με το αριστερό, έπειτα από σέντρα του Γκουάιτα, είχε δοκάρι, ενώ αργότερα ο Μος κατέγραψε τουλάχιστον άλλες δύο καίριες επεμβάσεις.
Εν τέλει, η Αγγλία άντεξε εξαιτίας κυρίως του διδύμου Μος-Κόπινγκ και πανηγύρισε μία συμβολική νίκη επί της παγκόσμιας πρωταθλήτριας Ιταλίας.
Οι συνθέσεις του αγώνα:
ΑΓΓΛΙΑ: Μος, Μέιλ, Χάπγκουντ, Μπρίτον, Μπάρκερ, Κόπινγκ, Μάθιους, Μπάουντεν, Ντρέικ, Μπάστιν, Μπρουκ.
ΙΤΑΛΙΑ: Τσερεζόλι, Μοντζέλιο, Αλεμάντι, Φεράρις, Μόντι, Μπερτολίνι, Γκουάιτα, Σεραντόνι, Μεάτσα, Φεράρι, Όρσι.
«Αυτός ήταν ο σκληρότερος αγώνας της καριέρας μου», θα δήλωνε πολλά χρόνια αργότερα ο θρυλικός Στάνλεϊ Μάθιους, o οποίος είχε δώσει το «παρών» σε περισσότερα από 700 επαγγελματικά ματς.
Οι «ατζούρι», πάντως, δεν παραδέχθηκαν την υποταγή τους, πατώντας στο γεγονός ότι τα τρία γκολ μπήκαν όταν ο τραυματίας Μόντι δεν ήταν σε θέση να τρέξει και η τακτική δεν είχε αλλάξει.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι παίκτες του Πότσο έλαβαν τον χαρακτηρισμό «Leoni di Highbury», δηλαδή «Λιοντάρια του Χάιμπουρι», από τον ιταλικό Τύπο.
Μετά τη λήξη αποθεώθηκαν από τους λιγοστούς «τιφόζι» και δέχθηκαν το χειροκρότημα της πλειοψηφίας των φιλάθλων, ασχέτως αν χαιρέτησαν φασιστικά, κατά την προσφιλή τακτική της εποχής.
«Pongame un panuelo en la boca»
Οδεύοντας προς τον επίλογο έχει ενδιαφέρον να αναπαραχθεί αυτούσια η δήλωση του Βιτόριο Πότσο για τον τραυματισμό του Λουίς Μόντι, καθώς δίνει το αγωνιστικό στίγμα της εποχής.
«Οι Άγγλοι δρούσαν αστραπιαία. Κι εμείς δεν καταλαβαίναμε τίποτα. Σαν την καταιγίδα, σαν τον κεραυνό. Αργότερα καταλάβαμε, όταν πια είχαν γίνει όλα, τι είχε συμβεί. Ο κεντρικός μέσος μας, ο Λουισίτο Μόντι, είχε χτυπηθεί στα πρώτα λεπτά.
Καθόμουν στο ειδικό μεταλλικό κλουβί για το τεχνικό επιτελείο στην είσοδο του γηπέδου. Με την προσοχή μου στραμμένη στη ροή του αγώνα και τους παίκτες μεμονωμένα, δεν αντιλήφθηκα ποτέ χτύπησε ο Μόντι.
Ούτε οι συμπαίκτες του το κατάλαβαν, επομένως o o πρώτος στόχος των Άγγλων ήταν η εξουδετέρωση του κεντρικού μέσου μας.
Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Λουισίτο διέθετε θερμό ταμπεραμέντο: λακωνικός, δεν είπε τίποτα για το συμβάν, ήταν σκληρός για να ‘πεθάνει’, δέχθηκε αδιαμαρτύρητα ό,τι συνέβη. Με ένα σπασμένο δάκτυλο και δεν εγκατέλειψε.
Όταν του είπα να οπισθοχωρήσει, έπαιξε πρώτα σε θέση μέσα δεξιά και μετά δεξιά στην πλευρά. Από εκεί τον υποχρέωσα να με ακολουθήσει στα αποδυτήρια. Όταν ήρθε, ζήτησε να του βάλουν ένα μαντίλι στο στόμα του. Φώναζε: ‘Pongame un panuelo en la boca’. Το ήθελε για να μην φωνάζει και να μην κλαίει.
Ο Ιταλός γιατρός που είχαμε στη διάθεσή μας, ο φτωχός γιατρός Τζέτζι, δεν του επέτρεψε να επανέλθει. Ένας Σκωτσέζος γιατρός ήρθε μετά, τον εξέτασε και όταν σήκωσε τα μάτια του, με κοίταξε πάνω από τα γυαλιά του και μου είπε μια λέξη: ‘Rotto’ (=’Σπασμένο’).
Δεν γινόταν να κάνουμε τίποτε άλλο. Σκεφτόμουν τι θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε. Αγκάλιασα τον Λουισίτο και τον έστειλα με τον Αντζέλι, τον μασέρ, στο νοσοκομείο.
Πιεζόμουν γιατί δεν έπρεπε να επηρεάσω τους παίκτες στην ανάπαυλα με τον σοβαρό αυτό τραυματισμό. Όταν επέστρεψα έξω, διαπίστωσα ότι η κατάσταση δεν είχε αλλάξει: οι Άγγλοι προηγούνταν 3-0, οι παίκτες μας εξακολουθούσαν να παίζουν με την πρόχειρη διάταξη που τους είχα δώσει εντολή να εφαρμόσουν».
***
Στο match report της επόμενης ημέρας από την «Daily Mail», ο Φρανκ Κάρουθερς ανέφερε: «Η Αγγλία νίκησε την Ιταλία, αλλά πρέπει να διεξάγονται τέτοια ματς;»
Αντί να πανηγυρίσει αυτήν την περίφημη νίκη, ο δημοσιογράφος έγραψε: «Από τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι εγώ το ποδόσφαιρο, προτιμώ να ξεχάσω αυτό το παιχνίδι».
Τέτοια ήταν η σκληρότητα αυτής της ιστορικής αναμέτρησης, το τέλος της οποίας ανέβασε κατά μία θέση τους γηπεδούχους (Νο3) στο World Football Elo Ratings.
Οι Ιταλοί έλαβαν τον χαρακτηρισμό «leoni», αν και ο «βασιλιάς των ζώων» έχει συνδεθεί με τους Άγγλους, οι οποίοι αποκαλούνται «τρία λιοντάρια».
Εξάλλου, η χώρα που γέννησε το σύγχρονο ποδόσφαιρο συνέχισε την παράδοση που την ήθελε να μην χάνει ποτέ εντός έδρας από μη βρετανική ομάδα (Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία) ή το ΕΪΡΕ.
Αυτό θα συνέβαινε 19 ολόκληρα χρόνια μετά, όταν θα εμφανιζόταν στο «νησί» η θρυλική Ουγγαρία του Φέρεντς Πούσκας και των υπολοίπων αστέρων.
Όσον αφορά στην Ιταλία, η πρώτη της νίκη επί της Αγγλία θα αργούσε κατά περίπου 40 χρόνια (14/6/1973), ήτοι στην ένατη μεταξύ τους μονομαχία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ SPORT-RETRO.GR ΣΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ SPORT-RETRO.GR ΣΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα