Μία από τις πιο πολύνεκρες τραγωδίες στην Ιστορία του ποδοσφαίρου συνέβη στις 9 Μαρτίου 1946 και συγκεκριμένα στο «Μπέρντεν Παρκ» του Μπόλτον.
Το Sport-Retro.gr σας παραθέτει με φωτογραφίες και video το χρονικό της αποφράδας αυτής ημέρας για το βρετανικό ποδόσφαιρο και όχι μόνο.
Τριάντα τρεις άνθρωποι μετέβησαν στο γήπεδο, προκειμένου να παρακολουθήσουν τον επαναληπτικό τον «τρότερς» με τη Στόουκ για την προημιτελική φάση του Κυπέλλου Αγγλίας, ωστόσο δεν επέστρεψαν ποτέ στα σπίτια τους.
Μέχρι τις 2 Ιανουαρίου 1971 και το καταραμένο Ρέιντζερς-Σέλτικ των 66 νεκρών στο «Άιμπροξ», η τραγωδία του «Μπέρντεν Παρκ» κατείχε τη θλιβερή πρωτιά σε ανάλογα περιστατικά επί βρετανικού εδάφους.
Τα αίτια της τραγωδίας
Με τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου να σιγοκαίνε ακόμα, το ποδόσφαιρο αποτέλεσε μία διέξοδο για τη δύσμοιρη ανθρωπότητα και, κατά συνέπεια, γιγαντώθηκε απότομα.
Εκείνη την εποχή οι φίλαθλοι συνήθιζαν να αγοράζουν εισιτήριο την τελευταία στιγμή από τα τουρνικέ και, δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις ο συνωστισμός δεν γινόταν να αποφευχθεί.
Η νίκη της Μπόλτον στο πρώτο ματς του «Βικτόρια Γκράουντ», σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο θρυλικός Στάνλεϊ Μάθιους θα λάμβανε μέρος στη ρεβάνς ως άσος της Στόουκ, έφερε δεκάδες χιλιάδες θεατές στις κερκίδες του «Μπέρντεν Παρκ», ένα γήπεδο που τότε είχε χωρητικότητα περίπου 70.000 θέσεων.
Το ρεκόρ προσέλευσης είχε καταγραφεί σε αναμέτρηση της σεζόν 1933-34 με 69.912 φιλάθλους, ενώ την αγωνιστική περίοδο που συνέβη η τραγωδία (1945-46), ο υψηλότερος αριθμός σε ένα ματς ήταν σχεδόν 43.000 άνθρωποι.
Εκείνο το μεσημέρι της 9ης Μαρτίου 1946, επισήμως, οι φίλαθλοι που εισήλθαν στις εξέδρες ήταν 65.419, τουλάχιστον 2.000 μπήκαν χωρίς εισιτήριο, αλλά η αλήθεια βρίσκεται πιο κοντά σε άλλες εκτιμήσεις, οι οποίες κάνουν λόγο για περίπου 85.000 ψυχές.
Η κατάσταση περιπλέχθηκε περισσότερο, διότι η «Μπέρντεν Σταντ», χωρητικότητας 2.789 θέσεων, είχε επιταχθεί από το υπουργείο Εφοδιασμού (σ.σ. είχε μετατραπεί σε αποθήκη τροφίμων) και δεν είχε επιστρέψει ακόμη στην… παραδοσιακή της χρήση.
Τουτέστιν, περισσότεροι από 28.000 φίλαθλοι έπρεπε να εισέλθουν από τη «Μάντσεστερ Ρόουντ», όπως επίσης και οι κάτοχοι των εισιτηρίων της «Μπέρντεν Πάντοκ», με αποτέλεσμα να υπάρξει τεράστια συσσώρευση ανθρώπων στη βορειοδυτική γωνία του γηπέδου.
Το χρονικό
Στις 14:40 τα τουρνικέ έκλεισαν λόγω του κακού χαμού, αλλά οι διψασμένοι για ποδόσφαιρο θεατές συνέχισαν με τρεις μεθόδους τις προσπάθειες για την είσοδο στο «Μπέρντεν Παρκ».
Μερικοί απλά σκαρφάλωσαν πάνω από τα κιγκλιδώματα, άλλοι έτρεξαν κατά μήκος του αναχώματος στη γειτονική σιδηροδρομική γραμμή και εν συνεχεία αφαίρεσαν τμήματα της περίφραξης, ενώ αρκετοί βρήκαν ανοιχτή μία έξοδο κινδύνου (σ.σ. ένας πατέρας είχε βγάλει το λουκέτο, προκειμένου ο ίδιος και ο γιος του να ξεφύγουν από τον συνωστισμό).
Η δίψα του κόσμου ήταν τέτοια, που κάποιοι ανέβηκαν πάνω σε ένα σταθμευμένο τρένο για να παρακολουθήσουν την αναμέτρηση της προημιτελικής φάσης του Κυπέλλου Αγγλίας.
Μάλιστα, δεν ήταν λίγοι αυτοί που από την πίεση κατέληξαν εκτός γηπέδου και συγκεκριμένα σε ένα πάρκινγκ αυτοκινήτων, απ’ όπου δεν είχαν ορατότητα!
Λίγο πριν από τις 15:00, τη στιγμή που οι παίκτες των δύο ομάδων έκαναν την εμφάνισή τους στον αγωνιστικό χώρο, δύο κάγκελα δεν άντεξαν το βάρος του πλήθους και υποχώρησαν.
Μαζί τους κατέρρευσαν και εκατοντάδες θεατές, οι 33 εκ των οποίων ποδοπατήθηκαν μέχρι θανάτου, ενώ περισσότεροι από 400 άνθρωποι τραυματίστηκαν…
Κι όμως έγινε αγώνας!
Το ματς όχι μόνο άρχισε, αλλά είχε δράση για 12 λεπτά, όταν με την είσοδο εκατοντάδων θεατών περιμετρικά του αγωνιστικού χώρου, ο Τζορτζ Ντάτον υποχρεώθηκε να στείλει τους ποδοσφαιριστές στα αποδυτήρια.
Να σημειωθεί ότι στιγμές μετά τη σέντρα, η αναμέτρηση διακόπηκε για δευτερόλεπτα αλλά συνεχίστηκε (!) μέχρι την ώρα που ένας αστυνομικός ενημέρωσε τον διαιτητή κι εκείνος με τη σειρά του είπε τα κακά μαντάτα στους αρχηγούς Χάρι Χάμπικ και Νιλ Φράνκλιν.
Στις 15:25, δηλαδή μετά από 13 λεπτά παύσης, οι ποδοσφαιριστές άρχισαν να προσφέρουν ξανά θέαμα στο κοινό, το οποίο ακόμα δεν είχε αντιληφθεί καλά-καλά το μέγεθος της τραγωδίας.
Όταν οι παίκτες βγήκαν από τα αποδυτήρια για να συνεχίσουν την αναμέτρηση, διαπίστωσαν ότι πολλά σκεπασμένα πτώματα κείτονταν περιμετρικά του χώρου δράσης τους, ενώ οι γραμμές του γηπέδου ήταν πλέον διακριτές με πριονίδι…
Χαρακτηριστικό είναι ότι το δεύτερο ημίχρονο άρχισε αμέσως μετά τη λήξη του πρώτου, κι αφού οι ποδοσφαιριστές απλώς άλλαξαν πλευρές.
Κατά τη διάρκεια της διακοπής, χιλιάδες θεατές μετακινήθηκαν από το ανάχωμα στη μέχρι πρότινος κλειστή «Μπέρντεν Σταντ» και μέχρι το τέλος του ματς δεν καταγράφηκε άλλο περιστατικό.
Η Μπόλτον προκρίθηκε για 10η, τότε, φορά στην ημιτελική φάση του Κυπέλλου Αγγλίας χάρη στο 0-0, όμως ουδείς θυμάται το αγωνιστικό σκέλος αυτής της μονομαχίας…
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Ο Τζέιμς Τσάτερ Ιντ, υπουργός Εσωτερικών της Αγγλίας, διέταξε στις 22 Μαρτίου 1946 τη διενέργεια έρευνας για την τραγωδία.
Τα επίσημα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν στις 25 Μαΐου του ίδιου έτους από τον νομικό Μόιλγουιν Χιουζ και, μεταξύ άλλων, ανέφεραν πως τόσο η διοίκηση της Μπόλτον όσο η αστυνομία είχαν λάβει τα κατάλληλα μέτρα.
Το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι δεν υπήρχε ακριβής γνώση περί της χωρητικότητας του «Μπέρντεν Παρκ» ούτε μέσο μέτρησης για τις περιπτώσεις που οι εξέδρες του είχαν πλέον γεμίσει.
Επιπλέον, όπως διαπιστώθηκε, τα τουρνικέ έκλεισαν πολύ αργά, ενώ μία προσπάθεια για να ανοιχτούν οι έξοδοι κινδύνου έπεσε στο κενό, διότι τα κλειδιά τους δεν βρέθηκαν ποτέ πάνω στο πανδαιμόνιο…
Ο Χιουζ προειδοποίησε ότι ανάλογο περιστατικό θα μπορούσε να συμβεί σε τουλάχιστον 20-30 ακόμα γήπεδα της χώρας, όμως ουδείς επίσημος φορέας ανέλαβε την ευθύνη για τη βελτίωσή τους.
Ο Αλφ Άσγουορθ, ένας φίλαθλος του ματς που είχε την τύχη να επιστρέψει σπίτι του εκείνη την αποφράδα ημέρα, δήλωσε αργότερα σε συνέντευξή του: «Κατά τη διάρκεια του γυρισμού, ρωτηθήκαμε αρκετές φορές τι είχε συμβεί. Μόνο όταν έφτασα στο σπίτι και άκουσα μία εκπομπή, διαπίστωσα τι είχε γίνει».
Ο συμμετέχων σε εκείνο το ματς Στάνλεϊ Μάθιους είπε: «Στα αποδυτήρια ακούγαμε φήμες για τον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων. Εκείνο το βράδυ οδηγούσα με κατεύθυνση προς το σπίτι μου, όταν η σκιά της καταστροφής με τύλιξε σαν μία καταιγίδα».
Τι τραγική ειρωνεία… Οι 33 αυτοί άνθρωποι βγήκαν ζωντανοί από τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έχασαν τη ζωή τους σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Η «μαύρη» λίστα:
Βίλφρεντ Άντισον (Μος Σάιντ, Μάντσεστερ)
Βίλφρεντ Άλισον (19 ετών, Λι)
Φρεντ Μπάτερσμπαϊ (31 ετών Άθερτον)
Τζέιμς Μπάτερσμπαϊ (33 ετών, Άθερτον)
Ρόμπερτ Μπέντχαμ (33 ετών, Άθερτον)
Χένρι Μπίμσον (59 ετών, Λι)
Χένρι Ράτκλιφ Μπέρτγουιστλ (14 ετών, Μπλάκμπερν)
Τζον Μπλάκσοου (Ρότσντεϊλ)
Γ. Μπρέντγουντ (40 ετών, Χίντλεϊ)
Φρεντ Κάμπελ (33 ετών, Μπόλτον)
Φρεντ Πράις Ντέρντεν (67 ετών, Μπόλτον)
Γουίλιαμς Έβανς (33 ετών, Λι)
Γουίνστον Φιντς (Χέιζελ Γκρόουβ, Στόκπορτ)
Τζον Φλίντερς (32 ετών, Λίτλμπορο)
Άλμπερτ Έντουαρντ Χάνραχαν (Γουίντον, Ικλς)
Έμιλι Χόσκινσον (40 ετών, Μπόλτον)
Γουίλιαμ Χιουζ (56 ετών, Πούλστοκ, Γουίγκαν)
Φρανκ Τζαμπ (Ρότσντεϊλ)
Τζον Λάιβσι (37 ετών, Μπέιμπερ Μπριτζ, Πρέστον)
Τζον Τόμας Λούκας (35 ετών, Λι)
Χάρολντ Μακ Άντριου (Γουίγκαν)
Γουίλιαμ Μακ Ένζι (Μπέρι)
Μόργκαν Μούνεϊ (32 ετών, Μπόλτον)
Χάρι Νίντχαμ (30 ετών, Μπόλτον)
Ντέιβιντ Πίρσον (Ρότσντεϊλ)
Τζόζεφ Πλατ (43 ετών, Μπόλτον)
Σίντνεϊ Πότερ (36 ετών, Τάιλντσλι)
Γκρένβιλ Ρόμπερτς (Άστον Ιν Μάκερφιλντ)
Ρίτσαρντ Ρόμπεϊ (35 ετών, Μπάρνολντσγουικ)
Τόμας Ρόμπεϊ (65 ετών, Μπίλιντζ, Γουίγκαν)
Τ. Σμιθ (65 ετών, Ρότσντεϊλ)
Γουόλτερ Γουίλμοτ (31 ετών, Μπόλτον)
Τζέιμς Γουίλσον (Χάιερ Όπενσοου, Μάντσεστερ)
Διαβάστε ακόμη:
Ο 22ος «νεκρός» της Θύρας 7 που γύρισε στον κόσμο των ζωντανών. Μία ανατριχιαστική ιστορία
Οι βδελυρές συμπεριφορές προς τα θύματα της τραγωδίας του Μονάχου
Το ματωμένο ντέρμπι ΑΕΚ-Ολυμπιακός
Το αεροπορικό δυστύχημα του πανεπιστημίου της Ουιτσίτα. Οι τραγικές συμπτώσεις, τα εγκληματικά λάθη…
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα