Στις 9 Ιανουαρίου 2001 γράφτηκε ιστορία για το ποδόσφαιρο της Αιγύπτου αλλά και γενικότερα της Αφρικής. Ένας εκπρόσωπος της «μαύρης Ηπείρου» προσπερνούσε σε μία σημαντική κατάταξη ένα μεγάλο αστέρι της «γηραιάς Ηπείρου».
Ο Ευρωπαίος Λόταρ Ματέους έβλεπε πλέον την «πλάτη» του Χοσάμ Χασάν, του κορυφαίου ποδοσφαιριστή στην ιστορία του αιγυπτιακού ποδοσφαίρου, αφού ο πρώην επιθετικός του ΠΑΟΚ, ο… πρόγονος του Μοχάμεντ Σαλάχ, γινόταν ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές με εθνική ομάδα.
Από μικρός στις διακρίσεις
Είδε το πρώτο φως της ημέρας στις 10 Αυγούστου 1966, στη γειτονιά Χελγουέν στο Μητροπολιτικό Κάιρο. Δέκα λεπτά νωρίτερα είχε γεννηθεί ο δίδυμος αδερφός του, Ιμπραχίμ, με τον οποίο έμελλε να ζήσουν μία ζωή σαν… σιαμαίοι.
Αμφότεροι υπάκουσαν στο κάλεσμα της «στρογγυλής θεάς» και στα 13 τους εντάχθηκαν στα τμήματα υποδομής του «γίγαντα» της χώρας, Αλ Αχλί. Ο ίδιος, παίζοντας ως επιθετικός και έχοντας περισσότερο ταλέντο από τον αδερφό του, άρχισε να προωθείται στην πρώτη ομάδα από το 1983.
Μέσα σε δύο χρόνια άρχισε να λογίζεται ως βασικός στον σύλλογο και αυτό τον οδήγησε στην εθνική ομάδα της Αιγύπτου, η οποία μέχρι τότε δεν αποτελούσε το κορυφαίο μέγεθος της ηπείρου, αφού είχε μόλις δύο τρόπαια Κυπέλλου Εθνών Αφρικής κι αυτά στα τέλη της δεκαετίας του ’50.
Πανηγύρισε 3 σερί πρωταθλήματα Αιγύπτου μεταξύ 1985 και 1987, 3 σερί Κύπελλα Κυπελλούχων Αφρικής μεταξύ 1984 και 1986 και το Κύπελλο Πρωταθλητριών Αφρικής του 1987.
Με την εθνική ομάδα επίσης έφτασε από νωρίς στην κορυφή. Το 1986, σε ηλικία 19 ετών, βρέθηκε στην αποστολή για το Κύπελλο Εθνών που διοργάνωσε η Αίγυπτος, στο οποίο οι «Φαραώ» υπέταξαν στα πέναλτι το Καμερούν του Ροζέ Μιλά στον τελικό. Ο Χασαν δεν είχε συμβολή σε αυτόν τον τίτλο, ωστόσο παρέλαβε κι αυτός το μετάλλιο του πρωταθλητή Αφρικής.
Έστειλε την Αίγυπτο στο Παγκόσμιο Κύπελλο
Το 1989 πάτησε σε ακόμα μία κορυφή. Οδήγησε την Αλ Αχλί στην επάνοδο στους εγχώριους τίτλους, σημειώνοντας 10 γκολ σε 18 αγώνες πρωταθλήματος, ωστόσο το σημαντικότερο όλων ήταν ότι οδήγησε τη χώρα του στην επιστροφή στις συμμετοχές σε Παγκόσμια Κύπελλα μετά από το 1934!
Με τον Χασάν βασικό πλέον, η Αίγυπτος έφτασε μέχρι τον έναν από τους δύο τελικούς της αφρικανικής ζώνης για τα προκριματικά του Italia 90 (ο άλλος ήταν το Καμερούν – Τυνησία).
Το πρώτο παιχνίδι κόντρα στην Αλγερία έληξε ισόπαλο 0-0 και η ρεβάνς στο Κάιρο συγκέντρωσε πάνω από 100.000 θεατές στο γήπεδο και δεκάδες εκατομμύρια στους τηλεοπτικούς δέκτες.
Μόλις στο 4ο λεπτό της ρεβάνς, μία κεφαλιά από τη μικρή περιοχή σε φάση διαρκείας έβαλε τις βάσεις της πρόκρισης για τους Αιγύπτιους.
Το παιχνίδι έγινε πολύ σκληρό στη συνέχεια, με τον… μικρό Χασάν πρωταγωνιστή στις αψιμαχίες, στα «θέατρα» αλλά και στους αληθινούς διαπληκτισμούς, και τον περίφημο διαιτητή του Αργεντινή – Αγγλία στο προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, Αλί Μπιν Νασέρ, να χάνει τον έλεγχο και εδώ.
Το τελευταίο σφύριγμα του διαιτητή βρήκε την Αίγυπτο να επικρατεί με 1-0 και να πηγαίνει στην Ιταλία για τη διοργάνωση. Ο Χασάν εκτόξευσε τις μετοχές του και πλέον η χώρα ήταν μικρή για να χωρέσει τη φήμη του.
Στο Παγκόσμιο Κύπελλο δεν κατάφερε να αφήσει το στίγμα του, αφού απέτυχε να σκοράρει σε 270 λεπτά αγώνα, ωστόσο παραλίγο να γραφτεί ιστορία στον όμιλο της Αιγύπτου, αν δεν έχανε την 3η αγωνιστική με 1-0 από την Αγγλία.
Το γκολ του Μαρκ Ράιτ έκανε τη διαφορά, με τα «τρία λιοντάρια» να παίρνουν τη μοναδική νίκη στον 6ο όμιλο όπου βρίσκονταν και Ιρλανδία – Ολλανδία, αφού όλα τα άλλα παιχνίδια είχαν λήξει ισόπαλα!
Στον ΠΑΟΚ ξεχώρισε ο αδερφός του!
Επιστρέφοντας από την Ιταλία, ο Χοσάμ Χασάν είχε πρόταση από την Σπόρτινγκ Λισαβόνας, ωστόσο την αρνήθηκε, επειδή τα «λιοντάρια» δεν ήθελαν να τον ακολουθήσει ο αδερφός του.
Αντιθέτως, ο ΠΑΟΚ δεν είχε τέτοιο πρόβλημα, έχοντας δοκιμάσει ήδη την αγορά της Αιγύπτου έναν χρόνο νωρίτερα με την απόκτηση του Μαγκντί Τολμπά.
Οι δύο Χασάν μετακόμισαν στη Θεσσαλονίκη για τη σεζόν 1990-1991. Παραδόξως, ο Χοσάμ έπαιξε σε λιγότερα παιχνίδια από τον αδερφό του και σημείωσε πάνω κάτω τα ίδια γκολ.
Η σεζόν ολοκληρώθηκε με 19 συμμετοχές και 5 γκολ στο πρωτάθλημα για τον διεθνή επιθετικό και με 24 συμμετοχές και 4 γκολ για τον διεθνή δεξιό μπακ.
Ο «δικέφαλος του βορρά», υπό τις οδηγίες του Χρήστου Τερζανίδη, τερμάτισε στην 4η θέση του βαθμολογικού πίνακα εκείνης της σεζόν, πίσω μόνο από τον πρωταθλητή Παναθηναϊκό, τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ.
Το καλοκαίρι του 1991 τα δύο αδέρφια έφυγαν από την Ελλάδα με προορισμό την Ελβετία για λογαριασμό της Ξαμάξ. Ο Χοσάμ Χασάν άρχισε εντυπωσιακά, με χατ τρικ στη νίκη κόντρα στη Σέλτικ για το Κύπελλο UEFA, αλλά η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη.
Ούτε στην Ελβετία κατόρθωσε να καθιερωθεί, με συνέπεια στο τέλος της σεζόν να αποθαρρυνθεί και να επιθυμεί την επιστροφή του στην πατρίδα.
«Έπρεπε να συνεχίσω την καριέρα μου στην Ευρώπη. Θα μπορούσε να μου προσφέρει μεγαλύτερη διεθνή φήμη. Όμως αποφάσισα να γυρίσω πίσω δίχως σκέψη, για να βοηθήσω την πρώην ομάδα μου να ανακτήσει τη χαμένη περηφάνια της», δήλωσε χρόνια αργότερα στην ιστοσελίδα της UEFA.
Τιμωρήθηκε με αποκλεισμό παρά τους τίτλους
Μαζί με τον αδερφό του, όπως -σχεδόν- πάντα, ο Χασάν επέστρεψε στην Αλ Αχλί το καλοκαίρι του 1992 και συνδύασε την επιστροφή του με νέα «χρυσή σελίδα» στην ιστορία του συλλόγου, αφού από το 1993-1994 πανηγύρισε 7 σερί πρωταθλήματα Αιγύπτου!
Η επιστροφή των Χασάν σήμανε επιστροφή στα τρόπαια για τον σύλλογο, που κατέκτησε ξανά εκτός από το εγχώριο πρωτάθλημα, το κύπελλο, το Κύπελλο Κυπελλούχων και πάσης φύσεως αραβικές διοργανώσεις.
Δεν ήταν όλα τόσο ρόδινα, όμως. Ο χαρακτήρας του Χασάν ήταν εκρηκτικός και όταν περνούσε διαστήματα «ξηρασίας» από γκολ, ερχόταν σε κόντρα με τη διοίκηση, τον Τύπο και τους φιλάθλους.
Η σεζόν 1995-1996 δεν ήταν ιδανική για την Αλ Αχλί, που δέχθηκε κάποια αγωνιστικά «πλήγματα», με τον κόσμο να κατηγορεί τον Χοσάμ Χασάν για την απόδοσή του. Κάποιες αποτυχίες της εθνικής Αιγύπτου έκαναν ακόμη χειρότερη την κατάσταση, με συνέπεια ο άλλοτε ηγέτης της ομάδας να σκέφτεται ακόμα και την απόσυρση.
Η κόντρα του με τον ομοσπονδιακό προπονητή οδήγησε σε 5μηνο αποκλεισμό και βαρύ πρόστιμο από την ομοσπονδία της Αιγύπτου, με την Αλ Αχλί να ακολουθεί και να τον παραγκωνίζει από την ομάδα.
Πρωταθλητής Αφρικής και πρώτος σκόρερ
Το 1998 ανέλαβε την εθνική Αιγύπτου ξανά ο Μαχμούντ ελ Γκοχαρί, ο προπονητής που την είχε οδηγήσει στην πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1990 και που έδωσε τις πρώτες ευκαιρίες στους αδερφούς Χασάν στην Αλ Αχλί τόσο όταν πρωτόπαιξαν επαγγελματικό ποδόσφαιρο όσο και όταν γύρισαν από την «περιπέτειά» τους στην Ευρώπη.
Ο Ελ Γκοχαρί όχι μόνο επανέφερε τον Χοσάμ Χασάν στην ομάδα, αλλά του έδωσε το περιβραχιόνιο του αρχηγού και σταμάτησε κάθε κριτική εις βάρος του. Η κίνηση αυτή αποδείχθηκε θαυματουργή. Μετά από 5 διοργανώσεις του Κυπέλλου Εθνών, που η Αίγυπτος είχε ως καλύτερη πορεία τα προημιτελικά, αυτήν τη φορά έφτασε μέχρι τέλους.
Προκρίθηκε ως δεύτερη από τον όμιλό της, πίσω από το Μαρόκο του Μουσταφά Χάτζι, απέκλεισε στα πέναλτι την Ακτή Ελεφαντοστού στα προημιτελικά, νίκησε 2-0 τη διοργανώτρια Μπουρκίνα Φάσο στα ημιτελικά και στον τελικό κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη Νότια Αφρική.
Οι «μπαφάνα μπαφάνα» είχαν φτάσει μέχρι τον τελικό ως πρωταθλητές Αφρικής από το 1996, στο πρώτο Κύπελλο Εθνών στο οποίο συμμετείχαν, αφού στα προηγούμενα ήταν αποκλεισμένοι λόγω Άπαρτχαϊντ. Αποτελούσαν το φαβορί του αγώνα, αφού διέθεταν παίκτες με διεθνή εμπειρία όπως ο Λούκας Ράντεμπε, ο Μαρκ Φις, ο Φιλ Μασίνγκα, ο Κουίντον Φόρτσιουν και πάνω απ’ όλα ο Μπένι Μακάρθι.
Ο 21χρονος επιθετικός του Άγιαξ ήταν ο πρώτος σκόρερ του τουρνουά μέχρι εκείνο το σημείο με 7 γκολ, όσα είχε σημειώσει και ο Χοσάμ Χασάν, με συνέπεια η μάχη των δύο χωρών να αποτελεί και μάχη μεταξύ των δύο κορυφαίων επιθετικών του τουρνουά.
Κανείς από τους δύο δεν κατάφερε να σκοράρει στο πιο κρίσιμο παιχνίδι της διοργάνωσης. Αντιθέτως, ο Αχμέντ Χασάν (καμία σχέση με τους δίδυμους Χασάν) άνοιξε το σκορ μόλις στο 5′ και στο 13′ ο Ταρέκ Μοσταφά έκανε το 2-0 για την Αίγυπτο.
Η Νότια Αφρική δεν κατάφερε να αντιδράσει και παρέδωσε το στέμμα της στην Αίγυπτο, η οποία κατέκτησε τον τίτλο για πρώτη φορά μετά από το 1986, όταν και πάλι ο Χοσάμ Χασάν βρισκόταν στην αποστολή της ομάδας.
Τον έδιωξε η Αλ Αχλί λόγω του αδερφού του
Ακολούθησε μία εξαιρετική σεζόν με την Αλ Αχλί, όπου είχε 15 γκολ σε 24 αγώνες πρωταθλήματος, ωστόσο από το καλοκαίρι του 1999 άρχισαν τα προβλήματα. Η διοίκηση θεωρούσε ότι ο αδερφός του δεν έπρεπε να συνεχίσει στην ομάδα και ο Χοσάμ Χασάν αντέδρασε, υποστηρίζοντας ότι αν φύγει ο Ιμπραχίμ, θα έφευγε κι εκείνος.
Όπερ και εγένετο, με συνέπεια να λήξει άδοξα η δεύτερη θητεία του στην ομάδα με την οποία συνέδεσε το όνομά του.
Αρχικά πήγε στην Αλ Αΐν των ΗΑΕ ως δανεικός, εκεί όπου βρισκόταν ήδη ο αδερφός του, όμως όταν επέστρεψε (ως πρωταθλητής) αντιλήφθηκε ότι ο σύλλογος δεν σκόπευε να του προσφέρει νέο συμβόλαιο.
Αντιθέτως, προσπάθησε να τον στείλει σε μία τουρκική ομάδα, ώστε να μην του κάνει… ζημιά αν πήγαινε σε άμεσο αντίπαλο. «Ο Χοσάμ πρέπει να καταλάβει ότι τα συναισθήματα και οι οικογενειακοί δεσμοί δεν υφίστανται στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο», έλεγε ο τότε προπονητής της ομάδας, Σαμπέτ ελ Μπατάλ.
Ο Χασάν όχι μόνο δεν το δέχθηκε, αλλά υπέγραψε στη μεγαλύτερη εχθρό της Αλ Αχλί. Το 2000-2001 τον βρήκε στη Ζάμαλεκ, πάντα μαζί με τον αδερφό του. «Αναγκάστηκα να κάνω αυτήν την επιλογή επειδή η σχέση μου με τον Ιμπραχίμ είναι αιώνια», δήλωσε.
«Το να φύγω από την Αλ Αχλί ήταν πολύ δύσκολο, όμως όπως το θυμάμαι τώρα, το θεωρώ ευλογία, επειδή κατάφερα να αγωνιστώ και στη Ζάμαλεκ, όπου απόλαυσα επιτυχίες. Αυτό με έκανε έναν από τους πιο δημοφιλείς παίκτες στην Αίγυπτο», υποστήριξε αργότερα.
Ξεπέρασε το ρεκόρ του Ματέους
Προτού αρχίσει τη νέα συλλογή τίτλων, όμως, ο Χοσάμ Χασάν είχε κάτι εξίσου σημαντικό να τον περιμένει. Στις 9 Ιανουαρίου 2001, η Αίγυπτος υποδέχθηκε στο Κάιρο τη Ζάμπια για ένα φιλικό παιχνίδι. Το τελικό 3-1 πέρασε σε δεύτερη μοίρα, αφού ο πρώτος παίκτης σε διεθνείς συμμετοχές στην Αφρική πλέον έγινε… παγκόσμιος.
Ο Χοσάμ Χασάν αγωνίστηκε για 151η φορά με την εθνική Αιγύπτου και ξεπέρασε το ρεκόρ που είχε θεσπίσει 6 μήνες νωρίτερα ο Ματέους, με τις 3 συμμετοχές του στο Euro 2000. Ο Γερμανός ολοκλήρωσε την καριέρα του στα 40 με 150 διεθνείς συμμετοχές, ο 34χρονος Χασάν είχε ήδη 151.
Η διάκριση ήταν ξεχωριστή και γι’ αυτό λίγο καιρό αργότερα ο τότε πρόεδρος της FIFA, Ζεπ Μπλάτερ, ταξίδεψε στο Κάιρο για να τιμήσει με ειδικό βραβείο τον Χασάν.
Τελείωσε από την Αίγυπτο ως πρωταθλητής Αφρικής
Ακολούθως, συνεχίστηκαν οι αγωνιστικές επιτυχίες του, αφού άρχισε τη συλλογή τίτλων με τη Ζάμαλεκ, με 3 πρωταθλήματα, ένα κύπελλο, δύο Super Cup, ένα Champions League, ένα Super Cup Αφρικής και ακόμα δύο αραβικά τρόπαια.
Όταν πλέον ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για τους δύο Χασάν, βρήκαν ξανά κοινό επόμενο σταθμό στην καριέρα τους. Η Αλ Μάσρι τους έδωσε την ευκαιρία για ακόμα δύο χρόνια, παρότι πλησίαζαν τα 40.
Και μπορεί ο αδερφός του να είχε σταματήσει από την εθνική ομάδα από το 2002, ο Χοσάμ Χασάμ συνέχισε μέχρι το 2006, όταν βρέθηκε στην αποστολή για το Κύπελλο Εθνών.
Ήταν η τελευταία διοργάνωσή του και όντας 39 ετών, δεν είχε τη συμβολή που είχε σε παλαιότερα τουρνουά. Παρ’ όλα αυτά κατέγραψε και συμμετοχή και γκολ, με συνέπεια η Αίγυπτος να φτάσει στον τελικό και να νικήσει στα πέναλτι την Ακτή Ελεφαντοστού του Ντιντιέ Ντρογκμπά, του Κόλο Τουρέ, του Αρούνα Κονέ και των υπολοίπων αστεριών των «ελεφάντων» εκείνης της εποχής.
Τέλος καριέρας με πολλά ρεκόρ
Μετά από την κατάκτηση του τρίτου Κυπέλλου Εθνών στην καριέρα του, ο Χοσάμ Χασάν έκλεισε την πορεία στην εθνική ομάδα -που διήρκεσε πάνω από 20 χρόνια- ως επικεφαλής σε συμμετοχές με 169 και σε γκολ με 69. Το πρώτο ρεκόρ του το πήρε ένας συμπαίκτης του, ο Αχμέντ Χασάν, που σταμάτησε το 2012 με 184 συμμετοχές.
Από τον υπόλοιπο πλανήτη, τον είχαν προσπεράσει ήδη δύο παίκτες που επίσης σταμάτησαν το 2006, ο Σαουδάραβας Μοχάμεντ αλ Ντεαγέα (178) και ο Μεξικανός Κλάουντιο Σουάρες (177). Το 2018 τον προσπέρασε και ο Τζιανλουίτζι Μπουφόν (176).
Το καλοκαίρι του 2006 έφυγε από την Αλ Μάσρι και για πρώτη φορά δεν τον ακολούθησε ο αδερφός του, που κρέμασε τα «παπούτσια» του. Ο Χοσάμ Χασάν συνέχισε μία σεζόν στην Τερσάνα και άλλη μία στην Αλ Ιτιχάντ, σταματώντας ως παίκτης σε ηλικία 42 ετών.
Το τέλος της καριέρας του τον βρήκε στην κορυφή άλλης μιας λίστας, εκείνης του ποδοσφαιριστή που κατέκτησε τα περισσότερα τρόπαια στην καριέρα του, αφού η συγκομιδή του ολοκληρώθηκε με 40 τίτλους.
Από το 2008 άρχισε την προπονητική καριέρα (με βοηθό τον αδερφό του) και μάλιστα σε μεγάλους συλλόγους της πατρίδας του, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να κατακτήσει κάποιο τρόπαιο. Παρ’ όλα αυτά, δύο ομάδες δεν έχει αναλάβει μέχρι στιγμής, τις δύο που στιγμάτισαν την καριέρα του: Αλ Αχλί και εθνική Αιγύπτου.