Στις 9 Μαρτίου 1968 ο Γάλλος Ζαν Τζορκαέφ, τότε μπακ της Μαρσέιγ και διεθνής με την εθνική ομάδα της χώρας του και η αρμενικής καταγωγής Μέρι Οχανιάν έφεραν στον κόσμο (στη Λιόν για την ακρίβεια) τον Γιούρι Ραφί Τζορκαέφ.
Κατά πως φαίνεται, ο μικρός Γιούρι κληρονόμησε από τον πατέρα του το ταλέντο και την αγάπη για το ποδόσφαιρο, αφού από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε με αυτό.
Στον κολοφώνα της δόξας έφτασε τον Ιούλιο του 1998, όταν μαζί με έναν ακόμη αρμενικής καταγωγής άσο, τον Αλέν Μπογκοσιάν, ύψωσε στον ουρανό του Παρισιού το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου με την εθνική Γαλλίας, η οποία επικράτησε στον τελικό 3-0 της πανίσχυρης Βραζιλίας.
Έπειτα από δύο χρόνια, ο Τζορκαέφ γνώρισε την αποθέωση για μία ακόμη φορά στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 2000, το οποίο διεξήχθη στα γήπεδα του Βελγίου και της Ολλανδίας, καθώς στην παράταση του τελικού οι «τρικολόρ» νίκησαν 2-1 την Ιταλία.
O βετεράνος πλέον ποδοσφαιριστής έζησε μία υπέροχη ζωή στη Γαλλία, όμως, ποτέ δεν αδιαφόρησε για τα προβλήματα που κατατρύχουν την Αρμενία, τη χώρα που κατάγεται κατά το ήμισυ.
Ανήμερα των 51ων γενεθλίων του Τζορκαέφ, το Sport–Retro.gr παραθέτει με κάθε λεπτομέρεια τις δραστηριότητες του σπουδαίου παλαιμάχου άσου, αναφορικά με την οικονομική ενίσχυση του καυκάσιου κράτους.
Ταυτόχρονα, η ιστοσελίδα καταγράφει εν συντομία τα σημαντικότερα σημεία της περίπου 20χρονης ποδοσφαιρικής καριέρας του και της προσωπικής ζωής του.
Ευρωπαϊκά τρόπαια με Παρί και Ίντερ
Ο Τζορκαέφ άρχισε την επαγγελματική καριέρα του το 1984 από την Γκρενόμπλ, τη φανέλα της οποίας φόρεσε μέχρι το 1989, ενώ το ίδιο έτος ντύθηκε στα κυανόλευκα για λογαριασμό του Στρασβούργου.
Το 1990 μεταγράφηκε στη Μονακό, με την οποία πραγματοποίησε σε μία πενταετία 155 εμφανίσεις και το 1994 κατέκτησε τον τίτλο του κορυφαίου σκόρερ του πρωταθλήματος Γαλλίας (σ.σ. έβαλε 20 γκολ).
Τη σεζόν 1995-96 μεταπήδησε στην Παρί Σεν Ζερμέν και προστέθηκε στη… φαρέτρα του Λουίς Φερνάντες ως ένα αξιόλογο βέλος της μεσοεπιθετικής γραμμής.
Με τον σύλλογο του Παρισιού ο άσος από τη Λιόν κατέγραψε 35 συμμετοχές, έστειλε 13 φορές την μπάλα στα αντίπαλα δίχτυα και στην αρχή της σεζόν πανηγύρισε το Trophée des Champions (γαλλικό Σούπερ Καπ).
Την ίδια αγωνιστική περίοδο ο Τζορκαέφ εμπλούτισε το προσωπικό παλμαρέ του με το Κύπελλο Κυπελλούχων, στον τελικό του οποίου η ομάδα της «πόλης του φωτός» επιβλήθηκε 1-0 της Ραπίντ Βιέννης, με γκολ που σημείωσε ο Μπρουνό Ενγκοτί.
Έπειτα από μία τόσο μεστή και επιτυχημένη σεζόν, το καλοκαίρι του 1996 ετοίμασε βαλίτσες για Ιταλία, προκειμένου να ενταχθεί στο δυναμικό της Ίντερ του Ρόι Χόντσον.
Με το κλαμπ του Μιλάνου, ο Γάλλος μεσοεπιθετικός συμπλήρωσε σε μία τριετία 87 συμμετοχές και «μάτωσε» τα καρέ των αντιπάλων 30 φορές.
Το 1998, πανηγύρισε την κατάκτηση του Κυπέλλου UEFA με τους «νερατζούρι», οι οποίοι λύγισαν με 3-0 τη Λάτσιο στον τελικό της διοργάνωσης.
Ρεκόρ στις ΗΠΑ
Έναν χρόνο αργότερα, ο Τζορκαέφ μεταγράφηκε στην Καϊζερσλάουτερν και χάρη στη συνδρομή του η ομάδα έφτασε το 2001 μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου UEFA, όταν και αποκλείστηκε από την περίφημη Αλαβές.
Το 2002 μετακινήθηκε στην Μπόλτον, όπου μεταξύ άλλων, αγωνίστηκε στο πλευρό του Τζέι-Τζέι Οκότσα και του Ιβάν Κάμπο, πρώην στόπερ της Ρεάλ Μαδρίτης.
Λίγο πριν από την εκπνοή της αγωνιστικής περιόδου 2003-04, ο Τζορκαέφ φόρεσε τη στολή της Μπλάκμπερν, με την οποία πραγματοποίησε μόλις 3 εμφανίσεις.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο της Γαλλίας
Τον Φεβρουάριο του 2005 ταξίδεψε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για χάρη των Μέτροσταρς, οι οποίοι έπειτα από έναν χρόνο μετονομάστηκαν σε Νιου Γιορκ Ρεντ Μπουλς, λόγω της εξαγοράς από τη γνωστή εταιρεία ενεργειακών ποτών.
Στις ΗΠΑ κατέγραψε ένα αξιοσημείωτο ρεκόρ, αφού έγινε ο πρώτος Γάλλος που αναδείχθηκε πολυτιμότερος παίκτης της ομάδας, μετά την ολοκλήρωση της σεζόν (σ.σ. σκόραρε 10 γκολ και μοίρασε 7 ασίστ).
Τηλεμαραθώνιος αγάπης
Το γεγονός ότι ένα κομμάτι της καρδιάς του ανήκει στην Αρμενία απέδειξε ο Τζορκαέφ στις 22 Νοεμβρίου 2012, όταν συμπαρουσίασε με τον καταξιωμένο δημοσιογράφο Ντανιέλ Μπιλαλιάν τον Πανευρωπαϊκό Τηλεμαραθώνιο, ο οποίος διεξάγεται στη Γαλλία υπό την αιγίδα του μη κυβερνητικού οργανισμού «Hayastan All Armenia Fund».
Ο Τηλεμαραθώνιος αυτός αποτελεί τον δεύτερο σπουδαιότερο του οργανισμού της Αρμενίας, μετά τον αντίστοιχο που πραγματοποιείται στο Λος Άντζελες, με βασικό σκοπό την οικονομική ενίσχυση οικογενειών της χώρας του Καυκάσου αλλά και την παροχή πρώτων βοηθειών στις συριακές-αρμενικές κοινότητες.
VIDEOS: Ευρώπη-Αφρική vs ρατσισμού. Ονόματα που προκαλούν νοσταλγία
Επιπλέον, το 2012 τα έσοδα διατέθηκαν για τη δημιουργία κοινοτικών κέντρων σε χωριά του Γαραμπάγ και την ανάπτυξη της γεωργίας στην περιοχή Ταβούς.
Εκείνη τη χρονιά, η διοργάνωση κράτησε από τις 15 έως τις 18 Νοεμβρίου και βάσει της επίσημης ιστοσελίδας του οργανισμού, περισσότεροι από 700 εθελοντές από τις Αρμενία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία και το Βέλγιο έδωσαν βροντερό «παρών» στο τηλεφωνικό κέντρο για πάνω από 12 ώρες την ημέρα.
Να σημειωθεί ότι εγκαταστάσεις για τις ανάγκες της διοργάνωσης δημιουργήθηκαν σε αρκετές γαλλικές πόλεις, όπως η Λιόν, το Παρίσι, η Μασσαλία, η Τουλούζ, η Νις κ.ά.
Ματς ποδοσφαιρικής «αφρόκρεμας»
Την Κυριακή 8 Ιουλίου 2018, η Αρμενία φιλοξένησε στο «Βαζγκέν Σαρκσιάν» τον επονομαζόμενο «Αδελφών και Θρύλων» αγώνα, ο οποίος διεξήχθη ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική για φιλανθρωπικό σκοπό.
Επικεφαλής της αναμέτρησης ήταν ο Αρτούρ Σαγκομονιάν, Αρμένιος επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης της Armenian Yerevan FC (πρώην Pyunik), ενώ μεταξύ των επίτιμων προσκεκλημένων ήταν ο Νικόλ Πασινιάν, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας.
Το πάνθεον του διεθνούς ποδοσφαίρου έλαβε μέρος σε εκείνο το ματς! Ενδεικτικά αναφέρονται οι Ριβάλντο, Ερνάν Κρέσπο, Ντίντα, Καφού, Ιβάν Σαμοράνο, Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, Λουίς Φίγκο, Τζουλιάνο Μπελέτι, Γιάρι Λίτμανεν, Κρίστο Στόιτσκοφ, Σερτζίνιο, Ντεμέτριο Αλμπερτίνι, Λουντοβίκ Ζιουλί, Κάχα Καλάτζε, Ράιαν Γκιγκς…
Επίσης, συμμετείχε ο επί σειρά ετών τερματοφύλακας της αρμενικής εθνικής ομάδας Ρόμαν Μπερεζόφσκι κι ο Γκορέν Ογκανεσιάν, ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που ανέδειξε η χώρα του Καυκάσου.
Τεχνικός ηγέτης για την ευρωπαϊκή ομάδα ήταν ο Πάολο Μαλντίνι, ενώ στον πάγκο της λατινοαμερικανικής κάθισε ο θρυλικός Ρονάλντο.
Ο Λουίς Φίγκο άνοιξε το σκορ στο 7’ για τους Ευρωπαίους κι ένα λεπτό αργότερα ο Γκαμπριέλ Μπατιστούτα έφερε το ματς στα ίσα για τους Λατινοαμερικανούς.
Έπειτα, οι Χαβιέρ Σαβιόλα και Ντουέιν ντε Ροζάριο σημείωσαν από ένα γκολ στο 53’ και το 61’ αντίστοιχα, δίνοντας προβάδισμα δύο γκολ στην ομάδα τους.
Ο Τζορκαέφ σημείωσε στο 64ο λεπτό ένα φοβερό γκολ, το οποίο όμως δεν βοήθησε ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή ομάδα, αφού αμέσως μετά οι Ντε Ροσάριο και Μπεμπέτο σκόραραν από μία φορά και διαμόρφωσαν το σκορ του παιχνιδιού σε 5-2.
«Η πρώτη ημέρα εργασίας άρχισε με μία συνάντηση με τον καταξιωμένο Αρμένιο πρώην άσο Γιούρι Τζορκαέφ, που αναδείχθηκε πρωταθλητής με την εθνική Γαλλίας στο Mundial 1998 και το Euro 2000.
Ο παλαίμαχος μεσοεπιθετικός είπε ότι είναι ευχαριστημένος με την επανάσταση της Αρμενίας κι ότι είναι πρόθυμος να στηρίξει το ποδόσφαιρο της χώρας μας», είχε αναρτήσει ο Πασινιάν στο Facebook το απόγευμα εκείνο.
Παρεμπιπτόντως, ένα video που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχνε τον πρωθυπουργό της Αρμενίας να συγχαίρει τους ποδοσφαιριστές στα αποδυτήρια και να παραλαμβάνει μία φανέλα με τις υπογραφές τους.
Ίδρυμα Τζορκαέφ
Το καλοκαίρι του 2018, το ίδρυμα YDF (σ.σ. τα αρχικά σημαίνουν Youri Djorkaeff Foundation) σε συνεργασία με τη UNICEF βοήθησε 160 έφηβους πρόσφυγες να κοινωνικοποιηθούν μέσα από το ποδόσφαιρο.
Το πρόγραμμα άρχισε από την Αθήνα και σε αυτό έλαβαν μέρος νεαρά αγόρια και κορίτσια, ενώ τα παιχνίδια διεξήχθησαν σε δύο γήπεδα που παραχωρήθηκαν στο πρόγραμμα από τον Οργανισμό Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων.
Για το όλο εγχείρημα, ο Τζορκαέφ τόνισε: «Χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρέσβη της Γαλλικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Οι γονείς της μητέρας μου αποχώρησαν από την Αρμενία για να γλιτώσουν από τη Γενοκτονία.
Oπότε μπορώ να κατανοήσω εν μέρει τα προβλήματα των προσφύγων. Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η κοινωνικοποίηση των παιδιών κι όχι η επαγγελματική ενασχόλησή τους με το ποδόσφαιρο».
Μετάλλιο Ευγνωμοσύνης
Στις 11 Οκτωβρίου 2018, ο Εμανουέλ Μακρόν ταξίδεψε στην Αρμενία με τη σύζυγό του Μπριζίτ και τον Τζορκαέφ, με σκοπό να λάβει μέρος στη 17η σύνοδο κορυφής του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας, που διεξήχθη στο Ερεβάν το διήμερο 11-12 του ίδιου μήνα.
Μερικούς μήνες μετά και συγκεκριμένα την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Αρμενίας, ο Πασινιάν απένειμε στον Τζορκαέφ το περίφημο «Μετάλλιο της Ευγνωμοσύνης».
«Νιώθω υπερηφάνεια που παραλαμβάνω το εν λόγω μετάλλιο. Είχα τιμηθεί κατά το παρελθόν με το ‘Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής’ (σ.σ. διάκριση που απονέμεται σε στρατιωτικούς, πρόσωπα διεθνούς φήμης ή και σε απλούς πολίτες για τις υπηρεσίες τους στο γαλλικό κράτος). Είμαι πολύ χαρούμενος που έχω αρμενικές ρίζες», είχε επισημάνει ο βετεράνος ποδοσφαιριστής.
«Η κόρη μου αγαπά την Αρμενία»
Ο Γιούρι έχει έναν μικρότερο αδελφό, τον Μίκα, ο οποίος τυγχάνει να είναι και συνάδελφός του, καθώς υπήρξε ποδοσφαιριστής σε λιγότερο δημοφιλείς γαλλικές ομάδες.
Ο τρίτος αδελφός της οικογένειας, ο Ντένις, διαπρέπει στην πολιτική, καθώς είναι δήμαρχος της πόλης Ντεσίν-Σαρπιέ.
Ο Τζορκαέφ είναι παντρεμένος με τη Σόφι κι έχουν τρία παιδιά: τη Σάσα, την Αντζέλικα και τον Οάν, ο οποίος ασχολείται με το ποδόσφαιρο και τη δεδομένη χρονική στιγμή αγωνίζεται στη δεύτερη ομάδα της Ναντ.
Το 2015, ο Γάλλος πρώην μεσοεπιθετικός επισκέφτηκε το Μνημείο της Γενοκτονίας στο Ερεβάν και προέβη σε κάποιες δηλώσεις για τα παιδιά του και τη σχέση που έχουν με το αρμενικό κράτος.
«Η μεγάλη κόρη μου, η Σάσα, αγαπά την Αρμενία. Θέλω να πιστεύω ότι του χρόνου θα έρθουμε όλοι οικογενειακώς. Στέλνω τα παιδιά σε αρμενικές κατασκηνώσεις στη Γαλλία από 6 ετών».
Για να κλείσει χαρούμενα το αφιέρωμα, να αναφερθεί ότι ο Τζορκαέφ εκτός από αθλητής έχει υπάρξει και καλλιτέχνης, αφού πριν από μερικά χρόνια ηχογράφησε ένα CD single με τίτλο «Vivre dans Ta Lumière» (μτφρ. «Ζώντας στο φως σου»).
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα