Ζόρζε Κόστα και Ζορζ Γουεά. Δύο ποδοσφαιρικές προσωπικότητες κορυφαίου βεληνεκούς στις θέσεις τους, δύο παίκτες βγαλμένοι μέσα από τη μαγεία της δεκαετίας του ’90. Αμφότεροι ηγετικές μορφές στις ομάδες που αγωνίζονταν, δεν συμβιβάστηκαν με την ήττα και πολλές φορές κατέφυγαν σε κάθε μέσο για να φτάσουν στην επιτυχία.
Ο ένας δυναμικός κεντρικός αμυντικός, ο άλλος αέρινος επιθετικός, ήταν αναπόφευκτο η μεταξύ τους κόντρα το 1996 να οδηγήσει σε… πόλεμο. Όπως και συνέβη, με θύμα τον Πορτογάλο και θύτη τον Λιβεριανό, ο οποίος στις 16 Δεκεμβρίου 1996 τιμωρήθηκε με 6 αγωνιστικές από την UEFA για… κουτουλιά στον αντίπαλό του.
Τα θέματα του Sport-Retro.gr για το Champions League
Η ανερχόμενη Πόρτο και η πτώση της Μίλαν
Το Champions League της σεζόν 1996-1997 ήταν πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε όλοι πια. Υπήρχαν τέσσερις όμιλοι των τεσσάρων ομάδων και οι δύο πρώτοι κατέληξαν κατευθείαν στην προημιτελική φάση της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης.
Η Πόρτο ήταν η νέα δύναμη του πορτογαλικού ποδοσφαίρου, με παίκτες όπως ο Αλοΐζιο, ο Γιουσέφ Τσίπο, ο Λιούμπινκο Ντρούλοβιτς, ο Ρούι Μπάρος, ο Ντομίνγκος, ο Μάριο Ζαρντέλ και ορισμένοι που στη συνέχεια ήρθαν στη χώρα μας όπως ο Ζλάτκο Ζάχοβιτς (Ολυμπιακός), ο Αντόνιο Φόλια (ΑΕΚ) και ο Γκζεγκόζ Μιελκάρσκι (ΑΕΚ).
Ο Κόστα ήταν υπαρχηγός εκείνης της ομάδας, πίσω από τον αμυντικό Ζοάο Πίντο που αποσύρθηκε την επόμενη χρονιά, παραδίδοντας το περιβραχιόνιο. Ο Αντόνιο Ολιβέιρα, που είχε οδηγήσει τους «δράκους» στην κατάκτηση του τρίτου σερί πρωταθλήματος, παρέμεινε στον πάγκο και τη νέα σεζόν, στοχεύοντας στο tetra (4ο σερί), κάτι που είχε πετύχει μόνο η Σπόρτινγκ Λισαβόνας της δεκαετίας του ’50.
Η Μίλαν βρέθηκε κι αυτήν στον 4ο όμιλο της διοργάνωσης. Μετά από τρεις διαδοχικούς τελικούς στους οποίους νίκησε μόνο το 1994 (έχασε το 1993 από τη Μαρσέιγ και το 1995 από τον Άγιαξ), βρισκόταν σε περίοδο κάμψης. Στον πάγκο της δεν υπήρχε πλέον ο Φάμπιο Καπέλο, αλλά ο Όσκαρ Ταμπάρες, αν και τυπικά ήταν τεχνικός διευθυντής με τον βοηθό του, Τζιόρτζιο Μορίνι, να δηλώνεται προπονητής.
Σε ένα ρόστερ με κορυφαίους αστέρες όπως ο Ρομπέρτο Μπάτζιο, ο Ζβόνιμιρ Μπόμπαν, ο Ντέγιαν Σαβίτσεβιτς, ο Φράνκο Μπαρέζι, ο Πάολο Μαλντίνι, ο Μαρσέλ Ντεσαγί, Κριστιάν Πανούτσι, προστέθηκαν παίκτες όπως ο Έντγκαρ Ντάβιντς, ο Κριστόφ Ντουγκαρί, ο Γέσπερ Μπλόνκβιτς και ο Μίχαελ Ράιζινγκερ, οι οποίοι έπιασαν σε άλλες ομάδες, αλλά όχι στους «ροσονέρι» της εκείνης εποχής.
Ο Κόστα του έσπασε το δάχτυλο
Η πρώτη συνάντηση των δύο ομάδων ήρθε στην 1η αγωνιστική των ομίλων, στο Σαν Σίρο. Η Μίλαν ήταν το απόλυτο φαβορί, ωστόσο τα πράγματα αποδείχθηκαν πιο δύσκολα από όσο τα περίμενε. Ο Μάρκο Σιμόνε άνοιξε το σκορ στο 14ο λεπτό, όμως ο Αρτούρ ισοφάρισε στο 52′.
Η ιταλική ομάδα ανέκτησε το προβάδισμα στο 69ο λεπτό, όταν ο Γουεά έσπρωξε την μπάλα σε κενή εστία μετά από σέντρα από δεξιά, ωστόσο δεν κατάφερε να συνεχίσει το παιχνίδι. Όπως είχε πέσει στο έδαφος μετά από την προσπάθειά του να πιάσει την μπάλα, ο Κόστα που έτρεχε πίσω του πάτησε τον Λιβεριανό στο χέρι που βρισκόταν απλωμένο στο έδαφος.
Η κίνηση του Πορτογάλου στόπερ δεν είναι ξεκάθαρο μέχρι σήμερα αν ήταν εσκεμμένη ή απόρροια της φόρας που είχε, ωστόσο για τον Γουεά δεν είχε σημασία, αφού του κόστισε το υπόλοιπο του αγώνα και ένα σπασμένο δάχτυλο.
Σαν να μην έφτανε αυτό για τη Μίλαν, ο έτερος σέντερ φορ του αγώνα, ο νεοαποκτηθείς Ζαρντέλ της Πόρτο, σημείωσε δύο γκολ στη συνέχεια κι έκανε την ανατροπή για τους «δράκους», που έφυγαν με τη νίκη με 3-2 από το Μιλάνο.
Η Πόρτο συνέχισε την πορεία της στον όμιλο με τρεις νίκες κόντρα σε Γκέτεμποργκ (εντός) και Ρόζενμποργκ (εντός κι εκτός), ενώ η Μίλαν διέλυσε με 4-1 τους Νορβηγούς στο Τρόντχαϊμ, ηττήθηκε με 1-2 από τους Σουηδούς εκτός έδρας και πήρε εκδίκηση με 4-2 στην Ιταλία.
Όταν ήρθε η ώρα της ρεβάνς στην 5η αγωνιστική, η Πόρτο βρισκόταν με το απόλυτο των βαθμών, ενώ η Μίλαν πάλευε με τη Ρόζενμποργκ για τη 2η θέση του ομίλου και το έτερο «εισιτήριο» της πρόκρισης στα νοκ άουτ.
Δολοφονικά τάκλιν, πέναλτι που δεν δόθηκαν
Το ημερολόγιο έδειχνε 20 Νοεμβρίου 1996, όταν οι δύο ομάδες παρατάχθηκαν στο «Ντας Άντας», έχοντας εκτός από κίνητρο για τη νίκη, πολλά προηγούμενα λόγω του πρώτου αγώνα.
Το παιχνίδι στην ιβηρική χερσόνησο ήταν πολύ σκληρό και ο διαιτητής Γκερντ Γκράμπχερ υπέδειξε αρκετά φάουλ για να συγκρατήσει τους ποδοσφαιριστές. Όπως αποδείχθηκε, δεν ήταν αρκετά…
«Είχαμε έναν αγώνα με τη Μίλαν, έναν κολοσσό του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Ήταν κάτι που έκανε την Πόρτο να αποτελεί ευρωπαϊκό μέγεθος. Ο Γουεά ήταν ένας εκπληκτικός παίκτης, ένας από τους καλύτερους στον κόσμο. Έπρεπε να αυξήσω λίγο τη δόση επιθετικότητας. Ήταν γρήγορος, ήταν σαν ένα ζώο. Ήμουν πιο επιθετικός κατά τη διάρκεια του αγώνα. Έπαιζα μαζί του, έτσι έπρεπε να γίνει. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος να τον σταματήσω», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Κόστα στο κανάλι της Πόρτο.
Το κλίμα παρέσυρε και άλλους παίκτες, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα δολοφονικό τάκλιν του Ντεσαγί στον Αρτούρ, ένα διπλό πέναλτι στον Στεφάνο Εράνιο που δεν καταλογίστηκε και μία λαβή κατς λίγο αργότερα του Μπαρέζι στον Ζαρντέλ, που επίσης δεν δόθηκε πέναλτι.
Ο Ντάβιντς, με μία θαυμάσια προσπάθεια μετά από πάσα του Γουεά, είχε ανοίξει το σκορ στο 56′ για τους φιλοξενούμενους, όμως σε μία αναμπουμπούλα στο 71′ ο Εντμίλσον ισοφάρισε για τους «δράκους» σε αυτό που έμελλε να είναι το τελικό σκορ.
Ο Γουεά απάντησε με κουτουλιά στον Κόστα
Το 1-1 πανηγυρίστηκε έντονα από τους Πορτογάλους ποδοσφαιριστές, που εξασφάλισαν την πρόκριση στα προημιτελικά της διοργάνωσης, δέκα χρόνια μετά από την κατάκτησή της με την προηγούμενη μορφή, ως Κύπελλο Πρωταθλητριών.
Το πανηγυρικό κλίμα δεν αφορούσε τη Μίλαν και δη τον Γουεά. Ο Λιβεριανός διεθνής περίμενε τον Κόστα στον χώρο που οδηγούσε στα αποδυτήρια του γηπέδου. Όταν τελείωσαν οι πανηγυρισμοί των γηπεδούχων και οι παίκτες όδευσαν προς το εσωτερικό του «Ντας Άντας», ο Γουεά επιτέθηκε στον Πορτογάλο αντίπαλό του και τον χτύπησε με το κεφάλι στη μύτη.
Προκλήθηκε πανικός στον χώρο, με τους παίκτες των δύο ομάδων να πιάνονται στα χέρια και να συμμετέχουν ακόμα και οι προπονητές, με τον Ολιβέιρα να κλοτσάει τον Μορίνι.
Όταν το κλίμα ηρέμησε, ο Κόστα έδειχνε το ματωμένο πρόσωπό του στην κάμερα, μαζί με τους συμπαίκτες του. Λίγο αργότερα, εμφανίστηκε στη συνέντευξη Τύπου, όπου άρχισε να ζαλίζεται.
«Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει ότι κυκλοφορεί ελεύθερος ένας δολοφόνος και είναι ποδοσφαιριστής», έλεγε ο Ολιβέιρα. «Ο Κόστα δέχθηκε κουτουλιά από τον Γουεά και δεν είχε χρόνο να προστατεύσει τον εαυτό του», εξήγησε ο γιατρός της Πόρτο, Ζοζέ Κάρλος Εστεβές.
«Το παιχνίδι τελείωσε. Παραμείναμε 5-10 λεπτά για να πανηγυρίσουμε. Ήταν κάτι σοκαριστικό, δειλό, ψεύτικο, να με περιμένει για 10 λεπτά. Το μόνο που θυμάμαι είναι η κεφαλιά. Αν είσαι στον αγωνιστικό χώρο, πάει να πει ότι έχεις χάσει το μυαλό σου. Αν, όμως, περιμένεις 5-10 λεπτά, πρόκειται για προμελετημένη ενέργεια», συμπλήρωσε χρόνια αργότερα ο Κόστα.
Η βαριά «καμπάνα» του Γουεά και η απολογία
Η συνέχεια στην υπόθεση δόθηκε μακριά από τα γήπεδα. Ο Ολιβέιρα ενημέρωσε ότι η Πόρτο έκανε αναφορά στην UEFA για το περιστατικό, ζητώντας την τιμωρία του ποδοσφαιριστή.
Ο τότε αντιπρόεδρος της Μίλαν, Αντριάνο Γκαλιάνι, μίλησε με τον -μέχρι σήμερα- πρόεδρο της Πόρτο, Ζόρζε Νούνο Πίντο ντα Κόστα, ώστε να μην απαγγελθούν κατηγορίες βιαιοπραγίας στον Γουεά, ο οποίος απέφυγε τη σύλληψη. «Όλα λύθηκαν. Θα πούμε στην UEFA τη δική μας εκδοχή», επεσήμανε ο Ιταλός παράγοντας.
Η UEFA τιμώρησε προσωρινά με μία αγωνιστική τον Γουεά, μέχρι να εξετάσει την υπόθεση. Ο επιθετικός της Μίλαν ισχυρίστηκε μέσω του δικηγόρου του συλλόγου, Λεάντρο Κανταμέσα, ότι ο Κόστα τον είχε προσβάλλει και είχε χρησιμοποιήσει ήχους γορίλα και μάλιστα πολλές φορές για ρατσιστικούς σκοπούς.
Κατά την ακροαματική διαδικασία στην UEFA, δεν υπήρξε μαρτυρία για να επιβεβαιώσει αυτόν τον ισχυρισμό. Αντιθέτως, το χτύπημα του Γουεά στον Κόστα επιβεβαιώθηκε, με συνέπεια στις 16 Δεκεμβρίου 1996 να ανακοινωθεί η συνολική ποινή 6 ευρωπαϊκών αγώνων, που ουσιαστικά αφορούσε τη νέα σεζόν.
Ο Γουεά παραδέχθηκε το σφάλμα του και ζήτησε συγγνώμη από τον Κόστα, ωστόσο ο τελευταίος δεν τη δέχθηκε, αφού θεώρησε ότι ο ισχυρισμός του αντιπάλου του περί ρατσιστικών προσβολών τον συκοφαντούσε. Μάλιστα, ο Κόστα έδωσε συνέχεια στην υπόθεση στα ποινικά δικαστήρια, αξιώνοντας αποζημίωση 12.000.000 εσκούδων, περίπου 90.000 δολαρίων, αφού έμεινε εκτός δράσης για περίπου 3 εβδομάδες χάνοντας χρήματα, όπως υποστήριξε, ενώ υποβλήθηκε και σε χειρουργική επέμβαση.
Ο Γουεά πήρε βραβείο… Fair Play
Στον «τελικό» της Μίλαν στο Σαν Σίρο κόντρα στη Ρόζενμποργκ, ο Ντουγκαρί αντικατέστησε τον Γουεά στην επίθεση των Ιταλών. Ο Γάλλος επιθετικός σκόραρε στο 45′, ωστόσο το τέρμα του ήταν απλά η ισοφάριση στο γκολ του Χάραλντ Μπράτμπακ. Στο 70′ οι Νορβηγοί βρήκαν δεύτερο τέρμα με τον Βέγκαρντ Χέγκεμ και έφτασαν στη νίκη με 2-1.
Οι «ροσονέρι» υπέστησαν τεράστιο πλήγμα με τον αποκλεισμό τους από τη φάση των ομίλων της διοργάνωσης, σε μία καταστροφική σεζόν που βρήκε τον Ταμπάρες να απολύεται μετά από αυτήν την ήττα και τον Αρίγκο Σάκι να επιστρέφει στον πάγκο. Παρ’ όλα αυτά, τερμάτισαν στην 11η θέση της Serie A, σε μία κάκιστη υπεράσπιση σκουντέτο.
Ο Γουεά, κάτοχος της Χρυσής Μπάλας έναν χρόνο νωρίτερα, παρά την τιμωρία του, βρέθηκε στη δεύτερη θέση της ψηφοφορίας για τη διοργάνωση του 1996, ενώ κατά μεγάλη ειρωνεία, κατέκτησε το βραβείο… Fair Play από τη FIFA για την προσφορά του στο ποδόσφαιρο και την προώθηση του αθλήματος στην Αφρική. Μάλιστα, το βραβείο το παρέλαβε στην… Πορτογαλία και συγκεκριμένα σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα.
«Συνέβη κάτι που όλοι γνωρίζουν, όμως εξελέγη πρόεδρος σε μία πολύ περίπλοκη χώρα και του εύχομαι καλή τύχη και να βγάλει τη Λιβερία από αυτήν την κατάσταση», δήλωσε προ μηνών ο Κόστα για τον… άσπονδο φίλο του, μετά από την εκλογή του Γουεά στη θέση του προέδρου της Λιβερίας, θάβοντας το «τσεκούρι» του πολέμου.
Ποδόσφαιρο
Πορτοκαλί και άλλα